Der Versuch der Lösung

Der Versuch der Lösung

Farbexplosion, Farborgie, Farbenspiel – es gibt gleich mehrere Synonyme, die einem unmittelbar in den Sinn kommen. Wenn man die Arbeiten des Künstlers Michael Rickert aus vier Jahrzehnten, also aus den Jahren zwischen 1972 bis 2012, zum ersten Mal betrachtet, ist ihre auffallende und sehr spezielle Farbigkeit das Merkmal, das einen unmittelbar anspringt. Meist ist bei den Gemälden die Farbe dick aufgebracht. Bis zu 30 Schichten liegen übereinander, aufgetragen in einem ebenso mühevollen wie zeitaufwendigen Prozess. Das legen alleine schon die mitunter wochenlang dauernden Trocknungszeiten der Farben, Lösungsmittel und Lasuren nahe.

Mal arbeitet Rickert mit Ölfarbe wie die klassischen Meister, mal mit Acryl-, mal mit Binderfarbe, vielfach auch mit einer Mischung aus allen diesen. Die Wirkung indes ist verblüffend. Der Betrachter erlebt eine ungeheure Farbtiefe. Die Dreidimensionalität des Farbauftrages korrespondiert je nach Lichteinfall mit einem geheimnisvollen Schimmer und seidigen Glanz, der einen ganz ähnlich wie bei dem Edelstein Tigerauge in einen anderen Raum blicken lässt.

Räume spielen in den Bildern des Münsteraner Künstlers eine bedeutsame Rolle. Das bevorzugte Farbspiel und das Farbspektrum reichen in vielen Abstufungen vom lichten Grün, über Türkisblau bis zum Dunkelblau. Sie sind die bevorzugten Farbräume des Künstlers. Aus gutem Grund.

Blau, das steht, wie wir aus Erfahrung wissen, für Tiefe. Blau erscheint uns das Meer, je tiefer der Grund unter uns liegt. Blau wölbt sich der Himmel über uns, in den wir bei strahlender Sonne so gerne blicken. Blau erscheint uns das unendliche Weltall, das uns umgibt. Der Kosmos. Die Unendlichkeit. Allein durch die Farbe Blau also eröffnen sich uns bereits neue Räume. Neue Dimensionen. Blau lässt uns tiefer blicken. Und dies ist vom Künstler durchaus in einem übertragenen Sinn gemeint.

Das Gemisch aus Binderfarbe, Leim und Caparol entwickelt bei näherer Betrachtung bizarre Formen und Strukturen, Landschaften voller Schluchten, Abgründe und Krater. Stellenweise weist der fingerdicke Auftrag die Oberfläche einer Borke auf. Er sieht aus wie eine aufgesprungene Baumrinde. An diesen Strukturen entzünden sich mannigfaltige Assoziationen.

Der Künstler Rickert befindet sich ganz offensichtlich auf einer Suche, ist beinahe wie ein Getriebener. Noch nie Dagewesenes will er aufdecken, so als wolle er für einen Moment den Schleier über der Wirklichkeit lüften, um einen raschen Blick ins Reich der Metaphysik zu werfen. Er wird angetrieben von seiner Sehnsucht, die Welt zu durchdringen, so als misstraue er als gläubiger Christ der Hoffnung auf ein Jenseits im Himmel. Das auch wird im kryptischen Titel dieses Kataloges angedeutet. „Der Versuch der Lösung“ spielt hintersinnig mit dem Bild der verbotenen Früchte am Baum der Erkenntnis.

Farbe allein reicht dem Künstler Michael Rickert dafür nicht – diese wird auch schon mal angereichert durch allerlei Ingredienzien, Zutaten und Beimischungen. Sand gehörte schon mal dazu oder Leim, vor Jahren auch mal Holzspäne, Latten und Leisten, zuletzt pulverisierte Edelmetalle, Geldmünzen aus aller Herren Länder, Vogelfedern und knöcherne Überreste von toten Vögeln. Sie alle besitzen einen formalen Reiz, weil sie die Struktur des Bildes mitprägen. Darüber hinaus liegt in ihnen aber auch ein inhaltlich nur assoziativ zu erschließender, symbolischer Sinn. So wie die Überreste der toten Vögel das Bild vom abgestürzten Engel evoziert.

Michael Rickert fordert in seiner Arbeit immer wieder mit geradezu anarchischer Lust heraus, dass sich die Materialien verändern, wobei immer wieder aus einer metaphysischen Mitte der Schöpfer seine Finger im Spiel zu haben scheint. Bei seinen früheren Arbeiten hat er beispielsweise Farben zusammengebracht, die sich geradezu abstießen. Oder er hat ihnen in einem geradezu brachialen Akt mittels eines Heißluftgerätes die Hitze der Hölle zugeführt, um die Farbe einer Metamorphose auszusetzen.

Rickert hat an der Düsseldorfer Kunstakademie studiert und zwar am Institut für Kunsterzieher in der Abteilung Münster. Seine Lehrer waren die weit über die Grenzen des Landes bekannten Künstler und Professoren: Udo Scheel, Norbert Tadeusz und Jochen Zellmann. Sie haben ganze Generationen von Künstlern auf den Weg gebracht und ihnen Mut gemacht, ihren ganz eigenen Weg zu suchen – wie Michael Rickert.

So wie ihn seine Lehrmeister ermutigt haben, experimentiert Rickert seit er nach der Kunstakademie die Bühne betrat mit Material, Technik und Formen, um sich am Ende stets aufs Neue überraschen zu lassen. Das Ergebnis ist zwar dem Zufall überlassen, der Prozess allerdings genau kalkuliert. Rickert folgt einer Idee oder Eingebung am liebsten in Zyklen und Serien, die wie wissenschaftliche Versuchsreihen angelegt sind. Mal wird ein Sujet variiert oder eine Technik durch dekliniert wie bei den „Stadtbildern“, den „Spiegelungen“ oder den „Adlern“. In jüngster Zeit stehen Arbeiten im Vordergrund, in denen Metalle und Münzen versenkt werden oder Federn und Knochenreste von toten Vögeln übermalt werden.

In seiner Neugier sieht sich Michael Rickert dem großen deutschen Surrealisten Max Ernst ganz nahe, als dessen Epigone er sich fühlt. Ganz ähnlich wie dieser überlässt es Rickert dem schöpferischen Zufall – ecriture automatique –, durch das geplante Experiment den Betrachtern in eine Parallelwelt zu unserer Welt – der Surrealität und der Phantasie – Zugang zu verschaffen. Das ist die Überzeugung des Künstlers Michael Rickert: „Öffne im schöpferischen Prozess Deine Augen, als würdest Du zum ersten Male sehen!“

Der Künstler bedient sich dabei einerseits der Unbekümmertheit, die ansonsten nur Kinder bei ihren Versuchen auszeichnet, die Welt zu erkunden und andererseits dem leidenschaftlichen Forschergeist, den einst Alchemisten auf ihrem Weg, Gold zu synthetisieren, angetrieben hat.

Gold ist daher nicht von ungefähr seit einigen Jahren ein beherrschendes Thema. Seit er Geld und Gold in Farbe versenkt wie Kinder Münzen in Schlamm oder in einen Brunnen werfen, um zuzuschauen, wie sie dort auf Nimmerwiedersehen verschwinden, haben seine Bilder eine neue thematische Dimension erlangt.

In dem Bild „Mammon“ steckt so viel Gold und Geld, dass der Preis kaum mehr bestimmt werden kann. Das Gemälde ist ein teures Schwergewicht. In ihm steckt ein Schatz. Sein Wert aber liegt in einer impliziten Kritik. „Geld regiert die Welt!“, so heißt es in einem geflügelten Wort. Geld verkörpert Macht, so wie einst die Menge an Gold nicht nur Reichtum bedeutete, sondern auch Einfluss. Für Gold wurden Kriege geführt, für Geld wird bis heute betrogen und gemordet. Spätestens seit der Finanz- und Bankenkrise wird jedem deutlich, dass Gold und Geld zu Gier und Habsucht verführen, deren Auswüchse ganze Länder an den Rand des Ruins führen. Michael Rickerts Bild vom in Farbe versenkten Schatz drückt diese Einsicht in eine unmissverständliche Botschaft. In ihr erinnert der Künstler an eine der sieben Todsünden, die uns von einem verantwortlichen und gottwohlgefälligen Leben trennen. Rickert ist also weit davon entfernt, Kunst nur der Kunst wegen zu machen.

Striving towards the solution

An explosion of colour, a riot of colour, a kaleidoscope of colour – several synonyms, which immediately come to mind. To look for the first time at the work of the artist Michael Rickert, created over four decades, namely between 1972 and 2012, is to notice the characteristic feature of its striking and unique colourfulness. The paint in the pictures is mostly thickly applied. Up to thirty layers are superimposed, applied in a laborious and time-consuming process, reflected by the drying times – sometimes weeks -of the paints, solvents and varnishes used.

Rickert sometimes works in oils, like the classical masters, sometimes with acrylic or masonry paint, sometimes in a mixture of all of these.The resulting effects are stunning. The viewer experiences a tremendous depth of colour. Depending on the way the light falls, the three-dimensionality of the way the paint is applied corresponds to the mysterious shimmer and silken sheen of a tiger‘s-eye gemstone, which affords the observer a glimpse into another dimension.

The concept of other dimensions plays an important role in the pictures of this Münster artist. His  favoured play of colours and the colour spectrum range through many shades, from light green through turquoise to dark blue. These are the artist‘s preferred colours – for good reason.

Blue, as we know from our own experience, stands for depth. The further below us the ground lies, blue appears to us like the sea. The sky above us, which we love to gaze into on a sunny day, is blue. The endless universe which surrounds us is blue. The cosmos. Infinity. The simple use of the colour blue, therefore, opens new horizons to us. New dimensions. Blue allows us to gaze more deeply. And this is intended in a figurative sense by the artist.

When the pictures are studied more closely, the mixture of masonry paint, binder and adhesive (Caparol), creates curious shapes and structures, landscapes full of gorges, abysses and craters. In places, the finger-thick application of the medium has the texture of bark: it resembles a piece of split tree-bark. Viewing these structures, many associations are sparked.

Rickert the artist is clearly on a quest, is almost driven. He wants to discover things which have not yet come into to being, as though he wished for a moment to lift the veil from reality to allow a brief glimpse into the realm of the metaphysical. He is motivated by his longing to break through into that world as though, despite his Christian belief, he doubted the hope of an eternal life in heaven. This is alluded to in the cryptic title of this catalogue . „ Striving towards the solution“ is a play on the image of the forbidden fruit on the tree of the knowledge of good and evil.

For the artist Michael Rickert, paint alone is not sufficient for this aim – it is often enhanced by the use of various additives, ingredients and additional components. Sand has been used in this way, or paste, in earlier times wood shavings, laths, bits of wood, and latterly, powdered precious metals, coins from many lands, feathers and the bones of dead birds.  They all possess a formal charm, emphasizing as they do the structure of the picture. In addition, they contain an innate associated symbolic meaning, as the remains of the dead bird evoke the image of the fallen angel.

In his work, Michael Rickert demands with an almost anarchic desire that his materials change, whereby, from a metaphysical centre, the creator repeatedly appears to involve himself. In his earlier works, for example, he brings clashing colours together. Or, in an almost brutal act, he uses a fan heater to expose them to searing heat, in order to provoke change in them.

Rickert studied in the Academy of Art in Düsseldorf, as well as in the Münster department of the Institute for teachers of Art. His teachers were the artists and professors Udo Scheel, Norbert Tadeusz and Jochen Zellmann, all of whom are known far beyond the state borders. They started generations of artists on their artistic careers, giving them the courage to seek out their own paths – as Michael Rickert has done.

Since his entry into the art world, and as his tutors encouraged him to do, Rickert has been experimenting with materials, techniques and shapes, in order to surprise himself afresh with the results thus created. Certainly, the end product depends on chance, but the process by which it is arrived at is precisely calculated. Rickert‘s preference is to follow an idea or inspiration in cycles and sequences, conceived like a series of scientific experiments. Sometimes a subject is varied or a technique graduated, as in „Cityscapes“ „Reflections“ or „Eagles“. Most recently, works where metals and coins have been embedded into the medium, or feathers and bones of dead birds painted over, have taken centre stage.

Through his curiosity, Rickert sees himself as closely resembling the great German surrealist painter Max Ernst. In a very similar way to Ernst, Rickert leaves it to creative chance – écriture automatique – through planned experiment to allow the observer to access a parallel universe of surrealism and fantasy. The artist Michael Rickert‘ s conviction is this – „Open your eyes during the creative process, as though to see for the first time!“

In so doing, the artist uses, on the one hand, the sort of lightheartedness normally only seen in children in their attempts to find out about the world around them, and on the other, the passionate spirit of enquiry that once motivated alchemists in their quest for the method of transmuting base metal into gold.

It is no accident, then, that gold has been a dominant theme in Michael Rickert‘s work for some years now. Since he has been embedding coins and gold into paint, as children throw coins into mud or a well, in order to see how they disappear permanently there, his pictures have reached a new thematic dimension.

So much gold and money is embedded in the picture „Mammon“ that it is almost impossible to put a price on the work. The painting is costly and weighty. It contains a treasure-trove. However, its value lies in the implied criticism that „money rules the world“, as the saying goes. Money is the embodiment of power, just as once the quantity of gold represented not only wealth, but influence. Wars were once fought for gold, as people are still betrayed and murdered for money up to the present day. In recent times, since the onset of financial and banking crises, everyone is aware that gold and money tempt people to greed and acquisitiveness, whose spread leads whole countries to the brink of ruin. Michael Rickert‘s picture of treasure sunk into the medium drives home the unmistakeable message of this perception. In it, the artist reminds us of one of the seven deadly sins, which separate us from a responsible, God-pleasing life. Rickert is therefore very far from producing only art for art‘s sake.

Mary Williams

El intento de la solución

Explosión de color, color de la orgía de colores – hay varios sinónimos que vienen inmediatamente a la mente. Si nos fijamos en  las cuatro décadas del trabajo del artista Michael Rickert , es decir, los años 1972-2012, por primera vez, su color llamativo y muy específico es la característica que destaca enseguida . Sobre todo en la pintura, el color se aplica mediante espesor. Se sobreponen hasta 30 capas, trazadas en un laborioso y lento proceso ya que se necesita semanas enteras para que las pinturas, los disolventes y los barnices se sequen.

A veces Rickert trabaja con pintura de aceite como los maestros clásicos, a veces con acrílico, a veces con la emulsión, a menudo también con una mezcla de todos esos materiales. El efecto, sin embargo, es increíble. El espectador experimenta una tremenda profundidad de color. La tridimensionalidad del color correspondiente en función de la luz se mezcla con un misterioso resplandor y brillo sedoso que al igual que la piedra preciosa del ojo del tigre deja echar un vistazo a otra dimensión.

Espacios desempeñan un papel importante en las pinturas del artista de Münster. El  juego y el espectro de colores preferidos deembocan en muchos tonos de verde brillante a azul turquesa y a azul oscuro. Ellos son el espacio de color preferido del artista. Y por una buena razón.

Azul, como sabemos por experiencia, se asocia con la profundidad. Azul nos parece el mar, cuanto más profundamente se encuentra la superficie  por debajo de nosotros.Azul es el color  del cielo por encima de nosotros, el que miramos tan felices a pleno sol. Azul nos parece el infinito universo que nos rodea. El cosmos. El infinito. Así que sólo por el color azul se nos abren  nuevos espacios. Nuevas dimensiones. Azul nos permite mirar más profundamente. Y esto es lo que el artista entiende en un sentido figurado.

Al mirar de cerca se observa que la mezcla de pintura de emulsión, el pegamento y Caparol desarrolló formas y estructuras extrañas, paisajes llenos de desfiladeros, simas y cráteres. En algunos lugares, la capa de pintura del grueso de dedo señala la superficie de una corteza. Parece un árbol de corteza agrietada. En estas estructuras nacen diversas asociaciones.

Parece que el artista Rickert se encuentra en una búsqueda como si fuera empujado por algo. Lo nunca visto  es  lo que quiere descubrir, como para ventilar por un momento el velo de la realidad, para echar un vistazo rápido en el reino de la metafísica. Él es impulsado por su deseo de penetrar en el mundo, como si no confíara, siendo cristiano creyente, en una vida eterna en el cielo. Esto también se pone de relieve en el título críptico de este catálogo. „El intento de la solución“ juega enigmáticamente con la imagen de la fruta prohibida del árbol del conocimiento.

Sólo la pintura no le parece suficiente al artista Michael Rickert – ésta es a veces enriquecida con todo tipo de ingredientes, aditivos y mezclas. La arena o la cola son unos de ellos y hace años también lo eran virutas de madera, listones y tiras, en últimos tiempos lo son metales preciosos en polvo, monedas de todos los países, plumas y restos óseos de aves muertas. Todos ellos tienen un atractivo formal, ya que dan forma a la estructura de la imagen. Por otra parte, hay en ellos, un sentido simbólico  deducible mediante las asociaciones que surgen de su contenido. Tal como los restos de las aves muertas evocan la imagen del ángel caído.

Michael Rickert reta en su trabajo una y otra vez  un placer casi anárquico con el objetivo de poder conseguir un cambio en los materiales, proceso  en el que parece guiado desde un centro metafísico de la mano del Creador  una y otra vez. En sus primeras obras se ha usado, por ejemplo, los colores que son absolutamente repelidos. O se les aplica, en un acto casi brutal por un dispositivo de aire caliente, el calor del infierno para exponer el color de una metamorfosis.

Rickert ha estudiado en la Academia de Arte de Düsseldorf  en el Departamento de Educador de Arte de Münster. Sus maestros Udo Scheel, Morbert Tadeusz y Jochen Zellmann fueron conocidos artistas y profesores reconocidos más allá de las fronteras  del país. Ellos les han indicado el camino a toda una generación de artistas  y les han animado a encontrar su propio camino –  tal como  en el caso de Michael Rickert.

De la manera de cómo le han animado  sus maestros, después de  haber terminado los estudios en la Academia  de Arte Rickert comenzó su trayectoria artística experimentando con materiales, tecnología y estilos con el objetivo de no dejar de sorprenderse nunca. Aunque el resultado se deja al azar, el proceso es calculado con mucha precisión. Rickert prefiere segir una idea o una inspiración en ciclos y series que se crean como pruebas científicas. Alguna vez un tema varía o se reduce en una técnica como el „paisaje urbano“, la „reflexión“ o el „águilas“.  Recientemente el artista pone el foco en el uso de  metales y monedas que son hundidos o  plumas y  huesos de las aves muertas que son  repintadas.

En su curiosidad, Michael Rickert ve un parecido con el gran surrealista alemán Max Ernst  sintiéndose su epígono. Al igual que éste, Rickert deja que la causualidad creativa – écriture automatique – a través del experimento planeado lleve a los espectadores a un mundo paralelo a nuestro mundo, éste del surrealismo y de la fantasía. Esta es la convicción del artista Michael Rickert: „Abre los ojos en el proceso creativo, como si pudieras ver por primera vez”

El artista utiliza, por un lado, la despreocupación típica de los niños quienes tratan de explorar el mundo y por otro lado  el espíritu apasionado de la investigación que ha impulsado a los alquimistas a intentar sintetizar el oro.

Así que no es ninguna casualidad que el oro es un tema dominante desde hace algunos años. Desde que  el dinero y el oro son hundidos por el artista en la pintura tal como las monedas  tiradas por los niños en el barro o en una fuente para verlas desaparecer para siempre, sus pinturas han adquirido una nueva dimensión temática.

En el lienzo „Mammon“ hay tanto oro y dinero que resulta muy difícil determinar su precio. La pintura tiene un gran valor  ya que en ella se encuentra un tesoro. Sin embargo, su valor radica en una crítica implícita. „El dinero gobierna el mundo“, como se dice de una manera coloquial. El dinero representa la energía, ya que antes una cantidad de oro significaba no sólo la riqueza sino también la influencia. Hubo guerras por oro, por dinero hoy en día se engaña y hasta se es capaz de matar. Desde la crisis financiera y bancaria cada uno se da cuenta de que el oro y el dinero logran seducir a la codicia y la avaricia cuyos excesos conducen a muchos países al borde de la ruina. El lienzo de tesoros hundidos de Michael Rickert expresa este mensaje de una manera  inequívoca. En él, el artista recuerda a uno de los siete pecados capitales que nos separan de una vida responsable y conforme a la doctrina cristiana.  Concluyendo se debe constatar que Michael Rickert no pertenece al grupo de los artistas que crean arte  sólo por el mero hecho de querer crear.

Irene Frenk

Tentative de dissolution

Explosion de couleurs, orgie de couleurs, jeu de couleurs, il y a tout de suite plusieurs synonymes qui vous viennent à l’esprit.

De 1972 à 2012, donc sur 40 ans, ce qui frappe immédiatement dans les oeuvres de Michael Rickert, ce sont leurs couleurs : intenses, uniques et captivantes. Le plus souvent la peinture est épaisse. On y trouve jusqu’à trente couches appliquées avec talent, savoir-faire et patience : les couleurs, les solvants et les lasures nécessitant parfois des semaines de séchage.

Parfois Rickert travaille avec de la peinture à l’huile comme les peintres classiques, d’autres fois il utilise de la peinture acrylique ou certains pigments ( ?), ou le plus souvent, il crée ses propres mélanges. Le résultat est alors étonnant. Devant un tableau, l’observateur ressent vraiment la profondeur des couleurs. Selon l’orientation de la lumière, la réaction créée par la tridimensionnalité de la couche de couleurs fait naître une lueur mystérieuse et un éclat satiné, offrant un autre effet, semblable à celui créé par la pierre ‘ oeil de tigre’.

Les espaces jouent un grand rôle dans les tableaux du peintre de Münster. Le jeu et l’éventail des couleurs s’étendent à toutes les nuances d’un vert lumineux en passant par un bleu turquoise jusqu’à un bleu foncé.

Ce sont les couleurs privilégiées sur la palette du peintre et cela pour une bonne raison: Le bleu, comme nous le savons par expérience, représente la profondeur. Le bleu, c’est la mer, profond en dessous de nous. Le bleu, c’est le ciel qui se voûte au-dessus de nous, et que nous aimons tant contempler quand le soleil rayonne.

Le bleu, c’est l’univers infini qui nous entoure. Le cosmos. Le sans-limites. Juste avec la couleur bleue de nouveaux espaces s’ouvrent à nous. De nouvelles dimensions.

Le bleu nous fait regarder plus loin, au sens figuré aussi, car telle est l’intention de l’artiste. Quand on le regarde de plus près, le mélange des peintures, de glu et de Caparol fait naître des formes et des structures étranges, des paysages pleins de gorges, de gouffres et de cratères. Par endroit la couche de peinture épaisse d’un doigt est semblable à un tronc d’arbre, à une écorce éclatée.

Ces structures engendrent une multitude d’associations. Bien sûr Rickert poursuit sa recherche, il est exalté par l’inconnu : Il veut découvrir ce qu’on n’a jamais vu, comme s’il voulait lever le voile qui cache la réalité pour jeter un regard furtif dans le royaume de la métaphysique. C’est le désir ardent d’appréhender le monde qui le fait avancer, comme s’il doutait, lui chrétien croyant, de l’espoir d’une vie dans l’au-delà.

C’est aussi cela qui est évoqué dans le titre énigmatique de ce catalogue. Quand il essaie de faire disparaître/d’effacer la réalité, le peintre joue en arrière-pensée avec l’image des fruits défendus de l’arbre de la connaissance.

Le peintre Michael Rickert ne se contente pas de ses tubes de peinture- il y ajoute des éléments divers et d’autres amalgames. Ce fut quelquefois du sable ou de la colle, il y a quelques années ce furent des copeaux de bois, des tasseaux et des baguettes, dernièrement des métaux précieux pulvérisés, des pièces de monnaie venant du monde entier, des plumes d’oiseaux et des restes de squelette d’oiseaux morts.

Tout cela fonde l’oeuvre, car ces ajouts laissant une empreinte dans la structure même du tableau. De plus, ces ajouts contiennent intrinsèquement un sens symbolique qui se déduit par associations d’idées: les restes d’oiseaux morts évoquent par exemple l’image de l’ange déchu.

En créant ses tableaux, Michael Rickert provoque avec une joie anarchique la transformation des matériaux : On semble voir le doigt de l’artiste toujours guidé par une arrière-pensée métaphysique. Dans ses oeuvres antérieures, il a par exemple combiné des couleurs qui pourtant se repoussaient. Ou, d’un geste rageur, il les a soumises à la chaleur de l’enfer, pour les obliger à une métamorphose.

Rickert a fait ses études à l’Académie des Beaux-Arts de Düsseldorf, où il a été formé au professorat d’arts plastiques pour le secteur de Münster. Ses professeurs étaient des peintres et des maîtres connus au-delà des frontières allemandes : Udo Scheel, Norbert Tadeusz et Jochen Zellmann. Ils ont ouvert la voie à toute une génération d’artistes – dont Michael Rickert – en les aidant à chercher leur propre style.

Après ses études aux Beaux-Arts et suivant la voie ouverte par ses maîtres, Rickert expérimente, dès son entrée sur la scène artistique, des matériaux, des techniques et des formes pour à chaque fois se laisser surprendre. Même si le résultat dépend du hasard, la démarche en revanche est tout-à-fait réfléchie. Rickert poursuit une idée ou une inspiration de préférence dans des cycles ou des séries, semblables à une expérience scientifique. Parfois il décline un sujet ou varie une technique comme par exemple dans ses « images de villes », ses « reflets » ou ses « aigles ». Dans ses travaux les plus récents, il a principalement introduit des métaux et des pièces de monnaie ou il a peint sur des plumes et des restes de squelettes d’oiseaux morts. Par sa curiosité Michael Rickert se sent proche du grand artiste surréaliste allemand Max Ernst dont il se veut le disciple. Tout comme lui, Rickert laisse libre cours à la force créative du hasard – cf. l’écriture automatique – qui à partir d’un processus bien réfléchi emmène le spectateur dans un monde parallèle au nôtre: l’univers de la surréalité et de la fantaisie. Voilà le crédo du peintre Michael Rickert: « Dans une démarche créative, ouvre tes yeux comme si c’était la première fois que tu voyais »

D’une part le peintre a l’innocence des enfants qui font leurs premières recherches pour explorer le monde, d’autre part il est poussé par le génie investigateur et passionné des alchimistes cherchant la synthèse de l’or.

Ce n’est donc pas un hasard si l’or est depuis quelques années son sujet de prédilection. Depuis que Michael Rickert introduit des pièces de monnaie et de l’or dans ses couleurs comme les enfants qui jettent des centimes dans la boue ou dans un puits pour les voir disparaître à jamais, ses tableaux ont gagné une nouvelle dimension thématique.

Dans le tableau « Mammon » il y a tant d’or et d’argent qu’on ne peut presque plus en fixer le prix. C’est un objet lourd et cher. En lui se cache un trésor. Mais sa vraie valeur réside dans sa critique implicite. « L’argent dirige le monde », comme le dit tout un chacun. L’argent est l’incarnation du pouvoir, tout comme autrefois la quantité d’or ne signifiait pas seulement la richesse mais aussi l’influence. Pour de l’or on a mené des guerres, et pour de l’argent, aujourd’hui encore on trompe et on assassine. Récemment, avec la crise de la finance et des banques chacun a pu se rendre compte que l’or et l’argent entrainent l’avidité et la cupidité, dont les dérives conduisent des pays entiers au bord de la ruine. Le tableau de Michael Rickert, avec son trésor caché dans la peinture, exprime ce message sans aucune ambigüité. L’artiste nous rappelle ici un des sept péchés capitaux, qui nous éloignent d’une vie en accord avec le sens des responsabilités et de la Loi divine. Rickert est donc bien loin de faire de l’art pour l’art.

Veronika Landwehr und Jocelyne Dupas

Försök till lösning

Sammanfattning av dr Jörg Bockows originaltext på tyska. Färgexplosion, färgorgie, färgspel – det finns många synonymer som kan associeras med konstnären Michael Rickerts arbeten under fyra decennier, från 1972 till 2012.

Redan vid första kontakten med Rickerts konst slås man av den iögonfallande, speciella färgsättningen. Färger läggs på varandra i tjocka lager, ibland upp till 30 olika färglager med lösningsmedel och lasyrer i en omständlig process som innebär långa torktider. Än arbetar Rickert med olja som de klassiska mästarna, än med akryl och olika blandningar av bindfärger. Effekten är förbluffande. Betraktaren kan uppleva ett djup, en tredimensionalitet som allt efter ljusets växlingar korresponderar med hemlighetsfullt skimmer och sidenglans som påminner om ädelstenen tigeröga.

Rickerts färgspektrum skiftar ofta i nyanser från ljusgrönt och turkos till mörkblått. Blått står ju traditionellt för djup och rymd, för hav, himmel och kosmos, för världsalltet med nya insikter och dimensioner. Den blå färgen öppnar för transcendens. Konstnären Michael Rickert försöker lyfta verklighetens slöja för att nå metafysikens rike. Han drivs av längtan att genomtränga världen som om han som troende kristen ändå misstror hoppet om himlen. Detta antyds också i utställningskatalogens kryptiska titel Försök till lösning – en lek med bilden av de förbjudna frukterna på kunskapens träd.

Men Rickert nöjer sig inte med färger utan kompletterar i anarkistisk skaparlust allehanda ingredienser som sand, lim, trä och pulveriserade ädelmetaller, mynt, fågelfjädrar och benrester av döda fåglar. Just rester av döda fåglar väcker associationer till den störtade ängeln.

Rickert har studerat vid Düsseldorfs konstakademi, vid Institut für Kunsterzieher i Münster. Lärare där var internationellt kända konstnärer och professorer: Udo Scheel, Norbert Tadeusz och Jochen Zellmann. Dessa har inspirerat generationer av konstnärer och gett dem mod att söka nya vägar – som just Michael Rickert.

I deras anda experimenterar Rickert med nya material, tekniker och former som ständigt överraskar. Han ägnar sig åt teman som ständigt varieras i cykler och serier som exempelvis Stadsbilder, Speglingar och Örnar. Han betraktar sig som efterföljare till den store tyske surrealisten Max Ernst. I planerat experiment överlåter han åt den skapande tillfälligheten – ecriture automatique – att ge betraktarna tillgång till en parallellvärld vid sidan av vår värld, en värld av surrealism och fantasi. Konstnären Michael Rickert uppmanar: Öppna dina ögon i den skapande processen som om du såg för första gången.

Konstnären har en spontanitet och bekymmerslöshet som annars utmärker barn som utforskar världen, en forskarintensitet som en gång drev alkemisterna. Guld är inte för inte ett dominerande tema hos Rickert. Hans bilder får en ny tematisk dimension genom att han i färg sänker ned mynt och guld liksom barn som doppar mynt i lera eller kastar dem i en brunn för att se hur de försvinner.

I Rickerts konstverk Mammon finns så mycket guld och mynt att priset knappast kan bestämmas. Värdet ligger i den underförstådda kritiken. Pengar regerar världen heter det och pengar förkroppsligar makt liksom en gång guldet inte bara betydde rikedom utan också inflytande. Om guldet utkämpades krig och också idag är pengar motiv bakom mord och bedrägerier. Finans- och bankkriser visar hur girighet kan föra hela länder till ruinens brant. Michael Rickerts bild av en i färg nedsänkt skatt uttrycker denna insikt i ett budskap som inte kan missförstås. Konstnären påminner om att girighet är en av de sju dödssynderna som hindrar oss att leva ett ansvarsfullt liv. Rickert skapar således inte konst enbart för konstens egen skull.

Brigitta Almgren, Marget Schmidt und Richard Brixel

A tentativa de solução

Explosão de cores, órgia de cores, jogo de cores – há varios sinónimos que surgem imediatamente na nossa mente. Olhando pela primeira vez para os trabalhos das últimas quatro décadas, quer dizer de 1972 a 2012, é a coloração muito especial do artista Michael Rickert que salta para a vista do observador. Na maioria dos quadros a tinta tem uma aplicação muito espessa, às vezes até 30 camadas que levaram muito tempo. Só pensando nas fases de secagem das tintas, dissolventes e vernizes pode imaginar-se o processo imenso trabalhoso durante semanas. Umas vezes o artista Rickert trabalha com tintas de óleo como os mestres clássicos outras vezes ele utiliza tinta de acrílico ou de emulsão mas muitas vezes também gosta de combinar os três com um efeito surpreendente. O observador vive uma experiência de enorme profundidade de cor.

A tridimensionalidade da cor corresponde dependente da luz com um misterioso e sedoso brilho que deixa ver outras dimensões comparável com a pedra preciosa “olho do tigre”. Dimensões e espaços ocupam uma parte significante nos quadros do artista de Münster. Os jogos e espectros de cores preferidos chegam em muitas graduações de um verde claro sobre um azul turquesa a um azul escuro. Esses tons são o espaços de cores favoritos do artista. Com uma boa razão.

Azul, como sabemos por experiência esse tom associa-se com profundidade. Azul parece-nos o mar quanto mais profundo fica o solo oceânico. Azul é o céu que nós adoramos olhar em pleno sol. Azul parece-nós o infinito universo que nos rodeia. O universo. O infinito. Só a cor azul sozinha abre novos espaços. Novas dimensões. Azul permite nos olhar mais profundo. E isto é pretendido num sentido transferido pelo artista.

A combinação de tinta de emulsão, cola e caparol desenvolve formas e estruturas bizarras, paisagens cheias de abismos, canyons e cráteras.

A aplicação de tinta que em alguns lugares tem a espessura de um dedo e mostra a superfície de casca parecendo casca quebrada. Nestas estruturas surgen múltiplos associações. Obviamente o artista Rickert encontra-se numa procura quase como fosse dirigido. Ele quer descobrir o nunca visto, como se quisesse levantar o véu da realidade para aphanhar uma olhadela rápida ao reino da metafísica. Ele é impulsionado de uma saudade de passar o mundo como desconfiasse, sendo um cristão religioso, da esperança a uma vida eterna no céu. Isto já foi indicado no críptico título deste catálogo.

“A tentativa de solução” joga enigmáticamente com a imagem do fruto proíbido da árvore da tentação. Somente a tinta não é o suficiente para o artista Michael Rickert – a mesma é enriquecido as vezes com todo o tipo de ingredientes, aditivos e misturas. Ele já usou areia ou cola, anos atrás também lascas e tábuas de madeira e por último metais preciosos pulverizados, moedas de todos os países, penas e restos ósseos de pássaros mortos. Todos têm um estímulo formal porque caracterizam a estrutura do quadro. Além disso têm um sentido simbólico como os restos mortais dos pássaros evocam a imagem do anjo caído. Nos seus trabalhos o artista Michael Rickert repetidamente encara o desafio, com um quase anárquico prazer, de poder mudar os materiais com o resultado que o processo constantemente parece guiado pelas mãos do criador de um centro metafísico. Nos seus trabalhos anteriores por exemplo ele combinou cores que practicamente se repelam. Ou ele os submeteu num ato brutal a um calor de inferno com uma pistola de calor para conseguir uma metamorfose da tinta.

Rickert estudou na Academia de Arte de Düsseldorf mais explicito no Instituto de Educador de Arte no Departamento de Münster. Os seus professores foram os artistas Udo Scheel, Norbert Tadeusz e Jochen Zellmann, todos bem conhecidos até para além das fronteiras do país. Eles criaram gerações de artistas e motivaram todos de procurar o próprio caminho – como no caso de Michael Rickert. Desde que Rickert saiu da Academia de Arte, entrando no palco e de maneira como os mestres dele o encorajaram, Rickert experimenta com materiais, técnicas e cores para se deixar surpreender constantemente de novo ao fim. O resultado é deixado ao acaso mas o processo é calculado ao detalhe. Rickert gosta de seguir uma ideia ou inspiação em ciclos e séries que são manuseados como séries de experiências científicas. Umas vezes o tema é variado ou outras vezes a técnica é graduada como nas suas obras “Paisagens urbanas”, os “Reflexões” ou as “Águias”.

Ultimamente no primeiro plano ficam os trabalhos com metais e moedas ou penas e restos mortais de pássaros cobertos de tinta. Na sua curiosidade Michael Rickert vê-se muito próximo do grande surrealista alemão Max Ernst sentindo-se o epígono dele. Igual a este Rickert deixa que a coincidência creativa – écriture automatique – através do experimento planeado leva os observadores a um mundo paralelo, a um mundo do surrealismo e da fantasia. Isto é a convição do artista Michael Rickert: “Abre os olhos no processo creativo como se visses pela primeira vez!” De um lado o artista trabalha com a despreocupação que crianças mostram em descobrir o mundo e do outro lado Rickert pinta com um espírito apaixonado de investigação que antigamente impulsaram os alquimistas tentando sintetizar o ouro. Assim não é por acaso que o ouro é um tema dominante do artista há alguns anos. Desde que ele afunda moedas e ouro nas suas tintas, como crianças amandam moedas para a lama ou fontes para ver como desaparecem, os quadros de Michael Rickert ganharam novas dimensões temáticas. Na obra “Mammon” ele colocou tanto ouro e dinheiro que é quase impossível de definir um preço. Este quadro é um peso-pesado muito caro que segura um tesouro. Mas o valor desta obra está na crítica implícita.

“Dinheiro governa o mundo!”, como se diz num provérbio. Hoje o dinheiro encarna poder como antigamente a quantidade de ouro significava não só riqueza mas também influência.

No passado houve guerras pelo ouro enquanto hoje se trai e mata pelo dinheiro. A grande crise finançeira e bancária abriu os olhos a toda gente e mostra bem claro que ouro e dinheiro seduzem a ganância e cobiça que até pode levar países à beira da ruína. Essa mensagem inequívoca é espressada claramente na obra de Michel Rickert com o tesouro afundado nas tintas. O artista lembra a um dos sete pecados que nos separa de uma vida responsável e piedosa. Conclusão, Michael Rickert está muito longe de ser apenas um pintor que cria arte só para criar.

Nina Schneider

Il tentativo della soluzione

Esplosione di colori, orgia di colori, gioco di colori – ci sono parecchi sinonimi che ti vengono in mente subito. Se si guardano per la prima volta i lavori dell’artista Michael Rickert compiuti in quattro decenni, cioè dal 1972 al 2012, la loro varietà di colori appariscente e molto partico­lare è la caratteristica che colpisce immediatamente. Le tinte dei dipinti di solito sono carica­te. Il pittore ha dato fino a trenta mani, in un processo faticoso che richiede molto tempo dato che i colori, i solventi e le velature ci mettono a volte parecchie settimane per asciugarsi.

Una volta Rickert lavora con colori a olio come i maestri classici, una volta con colori acrilici, una volta con colori leganti, spesso anche con un miscuglio di tutti quanti. L’effetto però è strabiliante. Lo spettatore scopre una profondità immensa di colori. La tridimensionalità del modo in cui essi sono applicati corrisponde, a seconda dell’entrare della luce, con un brillio misterioso e con una lucentezza di seta che, molto similmente alla pietra preziosa occhio di tigre, lascia dare uno sguardo a un’altra dimensione.

Il concetto di altre dimensioni ha un ruolo di primo piano nei dipinti dell’artista di Münster. Il gioco e lo spettro dei colori preferiti si estendono in molte sfumature dal verde chiaro passando per il turchese fino al blu scuro. Quelli sono i colori preferiti dell’artista – per una buona ragione.

Azzurro, come sappiamo per esperienza, è il colore della profondità. Azzurro ci sembra il mare, quanto più profondo è il suo fondale sotto di noi. Azzurro è il cielo sopra di noi che lo guar­diamo felici con il sole splendente. Azzurro ci sembra l’universo infinito intorno a noi. Il cos­mo. L’infinità. Già il solo uso del colore azzurro ci apre nuovi orizzonti, nuove dimensioni. Azzurro ci permette di guardare più profondamente. E quello l’artista lo intende già in un senso figurato.

Il miscuglio di colori leganti, colla e caparol, guardandolo più da vicino, crea delle forme e strutture bizzarre, paesaggi pieni di gole, abissi e crateri. Talvolta l’applicazione grossa un dito dei colori presenta la superficie di una corteccia, una corteccia d’albero screpolata. Guardando quelle strutture nascono delle associazioni molteplici.

L’artista Rickert ovviamente è alla ricerca, è quasi come se fosse spinto. Desidera scoprire cose che non ci sono ancora mai state, come se volesse sollevare il velo sopra la realtà per dare uno sguardo veloce al regno della metafisica. È spinto dal suo desiderio di penetrare il mondo, come se diffidasse, come cristiano, della speranza in una vita eterna in cielo. Anche a quello è accennato nel titolo di questo catalogo. “Il tentativo della soluzione” gioca a doppio senso con l’immagine della frutta proibita dell’albero della conoscenza.

La tinta sola non basta all’artista Michael Rickert – a volte è arricchita da ingredienti, additivi e aggiunte di ogni tipo. La sabbia è stata usata, o la colla, anni fa anche dei trucioli di legno, delle assicelle e dei listelli, negli ultimi tempi dei metalli nobili polverizzati, delle monete di tutti i paesi, delle piume e dei resti delle ossa di uccelli morti. Tutti questi hanno un fascino formale, perché contribuiscono a plasmare la struttura dell’immagine. Inoltre contengono anche un senso simbolico che si deduce, per quanto riguarda il contenuto, soltanto per associazione, come i resti degli uccelli morti evocano l’immagine dell’angelo caduto.

Michael Rickert nel suo lavoro provoca sempre di nuovo, con un piacere addirittura anarchico, che i materiali cambino, mentre sempre di nuovo il creatore, partendo da un centro metafisico, sembra avere le mani in pasta. Nei suoi lavori precedenti, per esempio, ha usato dei colori addirittura contraddittori. O, in un atto quasi brutale, per mezzo di una soffieria di aria calda, li ha esposti al fuoco dell’inferno per causare una metamorfosi del colore.

Rickert ha studiato all’Accademia dell’Arte di Düsseldorf, e precisamente all’Istituto per Inseg­nanti di Educazione Artistica nel dipartimento di Münster. I suoi insegnanti erano gli artisti e professori Udo Scheel, Norbert Tadeusz e Jochen Zellmann, tutti ben conosciuti anche fuori del paese. Hanno fatto strada a generazioni di artisti, e li hanno incoraggiati a cercare il loro proprio cammino – come Michael Rickert ha fatto.

Come lo hanno incoraggiato i suoi maestri, Rickert, da quando dopo lo studio è entrato nella scena, fa esperimenti con il materiale, la tecnica e le forme per farsi sorprendere alla fine sempre di nuovo. Il risultato è sì lasciato al caso, ma il processo è calcolato precisamente. Rickert preferisce seguire un’idea o un’intuizione in cicli o serie costruiti come prove scientifiche. Qualche volta varia un soggetto o gradua una tecnica come nei “Paesaggi urbani”, nelle “Riflessioni” o nelle “Aquile”. Recentemente al centro del suo interesse artistico ci sono lavori in cui vengono affondati metalli e monete o ridipinti piume e resti delle ossa di uccelli morti.

Nella sua curiosità Michael Rickert si vede molto vicino al grande surrealista tedesco Max Ernst sentendosi il suo epigono. Molto simile a lui, Rickert lascia al caso creativo – écriture automatique – attraverso l’esperimento programmato, rendere possibile allo spettatore l’accesso ad un mondo parallelo – del surrealismo e della fantasia. Questa è la convinzione dell’artista Michael Rickert: “Apri i tuoi occhi nel processo creativo, come se vedessi per la prima volta!”

In questo l’artista si serve da un lato della spensieratezza tipica di bambini che stanno esploran­do il mondo, e dall’altro dello spirito appassionato di ricerca che un tempo ha spinto gli alchi­misti a sintetizzare l’oro.

Perciò da alcuni anni non per caso l’oro è diventato un tema dominante. Da quando include delle monete e dell’oro nella tinta, come bambini gettano delle monete nel fango o in un pozzo per vedere come spariscono per sempre, i suoi dipinti hanno raggiunto una nuova dimensione tematica.

Nel dipinto con il titolo “Mammon” c’è incluso così tanto oro e denaro che non sembra neppure possibile fissarne un prezzo. Il quadro ha un peso massimo e contiene un vero tesoro. Ma il suo valore sta in una critica implicita che “il denaro fa girare il mondo” come dice il proverbio. Il denaro rappresenta il potere, come una volta la quantità d’oro significava non solo ricchezza, ma anche strategica influenza. A causa dell’oro si fecero guerre, a causa del denaro fino ad oggi si inganna e si uccide. Al più tardi dalla crisi finanziaria e bancaria ognuno è consapevole del fatto che l’oro e il denaro seducono all’invidia e all’avidità, le cui aberrazioni portano molti paesi sull’orlo dell’abisso. Il quadro di Michael Rickert del tesoro affondato nella tinta esprime in modo inequivocabile questo messaggio in cui l’artista ci ricorda uno dei sette peccati mortali che ci separano da una vita responsabile e conforme alla dottrina cristiana. Rickert quindi è ben lontano dal creare l’arte solo per l’arte.

Michael Hakenes

解决方式的尝试

色彩的怒放，色彩的狂欢，色域的排布- 这几个同义词会立即浮现在我脑海中。如果第一次观赏艺术家迈克尔·里克特从1972年至2012年这四十年期间的作品，它们触目和非常特别的色彩独具标志性，这立刻映入了我的眼帘。大部分的作品用色很厚，在这样艰苦并耗时的创造过程中有时多达30层。不可忽略的是颜料长时间的干燥过程。

有时里克特会像古典大师般运用油画颜料，有时运用丙烯酸或乳液，通常会混合这些绘画材料。画面的效果令人叹为观止。观众能体验到一种令人难以置信的色彩深度。色彩的三维立体感在不同受光的情况下好似一个神秘的光泽和柔滑闪耀的光，又像虎水晶石从一房间中透射出光芒来的场景。

空间对于明斯特艺术家里克特来说起到了重要作用。首选的色彩和色域由亮绿到青绿直至深蓝。这些颜色是里克特热衷的色彩，事出有因。

蓝色正如我们从经验中知道，代表了深度。蓝色让我们联系起大海。蓝色的天空，我们热衷于在蓝天下观赏太阳。蓝色又似那无限的宇宙环抱着我们。宇宙，无限，仅通过蓝色开启了我们新的空间，新的层面。蓝色让我们更能深入体会和联想，这是艺术家之所以喜欢运用蓝色的初衷。

乳胶漆，胶水和胶支底料等混合物的使用使画面产生了离奇的形状和结构，充斥着峡谷的景观，裂痕和环形山。画面有些地方有手指这么厚的层次，表面开裂，好似树皮，这些肌理效果展开了多样的关联性。

艺术家里克特显然像受到驱策般的在进行着尝试。他在寻找新的领域，好似在努力吹开那现实的面纱，从而眺望那形而上学的世界。他的动力来自于渴望，穿越那世界，仿佛是一位基督徒质疑了天堂存在的愿望。这本画册取名“解决方式的尝试”由此而来，这种隐喻好似对树上禁果的尝试一般。

仅仅是颜色并不能满足艺术家迈克尔·里克特， – 他曾经在颜料中加入了各种成分，配料和添加剂。有时沙和胶水，年前还用刨花，木板和木条，最近使用了粉状的金属，来自世界各地的硬币，鸟的羽毛和它们的遗骨。这些材质在形式上都各具魅力，因为它们给画面带来了更对层次和意涵。此外这个方式带来了与象征主义的联系。正如死鸟的形象可以联想为天使被击落的场面。

迈克尔·里克特在他的作品一次又一次的以自由的方式改变材料，但是我们在他的画面中一直能感受到形而上学的层次。在早期的作品中他会使用些相排斥的颜色作为对比。或者他会通过些粗野的方式，比如用热风机使颜色变形变异。

里克特曾在杜塞尔多夫艺术学院-明斯特分院就读，专业-艺术教师。他的老师们是国际知名的艺术家教授：乌多·谢尔，诺伯特·塔德乌什和约亨·蔡尔曼。他们给那个时期一代代的艺术家指明了路线，并鼓励他们寻找自己的方式 – 就像迈克尔·里克特。

就像鼓励他的老师一样，艺术学院毕业之后里克特不断尝试材料，技术和形式感的可能性，希望找出一条崭新的路线。偶然性在画面中起了关键作用，但过程却是精确计算过的。他喜欢将自己的想法和灵感以系列的形式展现，就像学术论证般的一步接一步。有时会改变一个画面主体或技术，就像 “城市影像”，“镜像”或“鹰”。最新的作品中有金属，硬币和颜料的融合，羽毛和死鸟的骨髓被色彩覆盖。

迈克尔·里克特认为他和德国伟大的超现实主义画家马克思·恩斯特的理念相当接近，好似他的追随者。尤其是偶然性尝试这方面 – 自动写作 – 通过这计划有序的实验性尝试给观众搭起了一个从平行世界至现实世界的平台 – 超现实与想象- 创作之门。这是艺术家迈克尔·里克特的信念： “在创作过程中睁开你的眼睛，就好像你第一次看到它一样！ ”

艺术家一方面以无忧无虑的状态进行创作，就像孩子们尝试着探索世界。另一方面是对创新的激情和渴望，就像炼金术士以自己的方式来合成黄金一般。

黄金是里克特这些年来创作的主题。画面中黄金和钱币的使用，就像孩子们扔硬币到水池中或淤泥中，来观察它们永远消失的瞬间，他的画面又多了一项新的专研领域。

在“财富”这张作品中使用的黄金和钱币不计其数。这幅画可以说是价值连城，在它里面深藏着宝藏，但它的价值隐喻着一个批判。 “金钱统治世界”，这句话家喻户晓。金钱就是力量，黄金的数量不仅仅意味着财富，也意味着影响力。黄金之争会导致战争，直至今日为了财富仍存在欺骗和谋杀。自从金融和银行危机来每个人都清楚，黄金和金钱是诱惑和贪婪的代言词，甚至导致整个国家走入绝境。迈克尔·里克特作品中金钱黄金和颜料的堆砌带来了明确的信号。艺术家想起了七宗罪中的贪婪，我们与富有责任感和美满的世界分离。里克特并非“为了艺术而艺术“。

Qiwei Zhang

De poging van het losmaken

Kleurenexplosie, kleurenorgie, kleurenspel – er zijn verschillende synoniemen die je meteen in het hoofd komen. Als je de werkstukken van de kunstenaar Michael Rickert uit vier decennia, dus uit de jaren 1972 tot en met 2012, voor het eerst bekijkt, dan is hun opvallende en zeer speciale gekleurdheid het kenmerk dat je onmiddelbaar bespringt. Meestal is de verf op de schilderijen dik opgebracht. Tot 30 lagen liggen over elkaar, aangebracht in een evenzo moeitevol als tijdrovend proces. Dat suggereert alleen al de soms wekenlang durende tijd die het drogen van de verven, de oplosmiddelen en de vernissen vergt.

Nu eens werkt Rickert met olieverf zoals de klassieke meesters, dann weer met acrylverf, nu eens met een emulsie, vaak ook met een mengsel uit deze. Het effect echter is geweldig: De kijker ervaart een ongeloofelijke diepte van de kleur. De driedimensionaliteit van de kleur beantwoordt, afhankelijk van het licht, aan een geheimzinnige glimp en zijdeachtige glans die net als de edelsteen tijgeroog een kijkje toelaat naar een andere ruimte.

Ruimtes spelen een belangrijke rol in de schilderijen van de Münsterse kunstenaar. Het favoriete kleurenspel en het kleurenspectrum strekken zich uit over vele nuances van helder groen via turquoise tot donker blauw. Zij zijn de kleurruimte bij voorkeur voor de kunstenaar. Terecht.

Blauw, dat staat, zoals we uit ervaring weten, voor diepte. Blauw lijkt ons de zee: hoe blauwer de zee, hoe dieper de grond die onder ons ligt. Blauw is de hemel boven ons, waar we zo graag naar kijken als de zon straalt. Blauw lijkt ons het oneindige universum dat ons omringt. De kosmos. De oneindigheid. Alleen door de kleur blauw dus openen zich voor ons al nieuwe ruimtes. Nieuwe dimensies. Blauw laat ons dieper kijken. En dit is door de kunstenaar beslist bedoeld in figuurlijke zin.

Het mengsel van emulsie verf, lijm en Caparol ontplooit bij nader toezien bizarre vormen en structuren, landschappen vol kloven, afgronden en kraters. Op sommige plaatsen find je de verf vingerdik net als de oppervlak van schors. Het ziet eruit als een gebarsten boomschors. Bij deze structuren worden gevariëerde associaties gewekt.

De kunstenaar Rickert bevindt zich klaarblijkelijk op een zoektocht, lijkt bijna een gedreven man te zijn. Wat er nog nooit geweest is wil hij onthullen, zo als wilde hij voor een ogenblik de sluier die over de werkelijkheid ligt wegtrekken, om snel een blik te werpen op het rijk van de metafysica. Hij wordt gedreven door zijn verlangen om de wereld te doordringen, alsof hij als gelovig christen de hoop op een leven na de dood in de hemel wantrouwt. Daarop wordt ook in de cryptische titel van de catalogus gezinspeelt: “De poging van het losmaken” speelt op diepzinnige manier met het beeld van de verboden vrucht van de boom der kennis.

De verf alleen is daarvoor niet voldoende volgens de kunstenaar Michael Rickert – zij wordt soms wel eens verrijkt door allerlei toevoegsels, ingrediënten en additieven. Zand hoorde er ooit bij of lijm, jaren geleden ook wel eens houtkrullen, latten en latjes, in de laatste tijd gepulveriseerde edel metalen, munten uit alle landen van de wereld, vogelveren en benige overblijfselen van dode vogels. Zij allen bezitten een formele prikkel omdat ze mede vorm geven aan de structuur van de schilderij. Bovendien ligt er echter binnen in hen ook een inhoudelijk alleen maar associatief te achterhalen symbolische betekenis verborgen. Zo als de overblijfselen van de dode vogels het beeld van de gevallen engel oproept .

Michael Rickert lokt in zijn werkstukken met bijna anarchistisch plezier uit dat de materialen veranderen, waarbij steeds weer vanuit een metafysisch centrum de schepper zijn handen in het spel te hebben lijkt. In zijn vroegere werkstukken bijvoorbeeld heeft hij kleuren bij elkaar gebracht die elkaar afstoten. Of hij heeft ze in een welhaast ruwe daad vermids een heteluchtmachine naar de hitte van de hel gevoerd om de kleuren aan een metamorfose prijs te geven.

Rickert heeft gestudeerd aan de kunstacademie Düsseldorf en wel aan het instituut voor lerarenopleiding beeldende kunst van de afdeling Münster. Zijn leraren waren de ver boven de grenzen van het land bekende kunstenaars en professoren Udo Scheel, Norbert Tadeusz en Jochen Zellmann. Zij hebben wel generaties kunstenaars gestimuleerd en ze bemoedigd om hun eigen weg te zoeken – zoals Michael Rickert.

Zo als zijn leermeesters hem bemoedigd hebben, zo experimenteert Rickert, sinds hij na de kunstacademie het toneel is opgegaan, met materiaal, techniek en vormen, om zichzelf per slot van rekening steeds weer opnieuw verrassen te laten. Het resultaat is weliswaar aan het toeval overgelaten, maar het proces is nauwkeurig overwogen. Rickert volgt een idee of inspiratie het liefst in cycli en series die opgezet zijn net als wetenschappelijke experimenten. Dan wordt er een onderwerp gevariëerd of een techniek tot op de bodem uitgediept zoals bij de “Stadtbilder” (stadsgezichten), de “Spiegelungen” (spiegelingen) of de “Adler” (adelaars). In de laatste tijd staan er werkstukken op de voorgrond waarin metalen en munten worden zakken gelaten of waar veren en benige overblijfselen van dode vogels worden overgeschilderd.

Wat zijn nieuwsgierigheid betreft ziet Michael Rickert zichzelf in de nabijheid van de grote Duitse surrealist Max Ernst, als wiens epigoon hij zich voelt. Net zo als deze laat Rickert het aan het creatieve toeval over – de écriture automatique –, om de kijker vermids het gepland experiment een toegang te verschaffen tot een parallelwereld naast onze wereld: een wereld van surrealiteit en fantasie. Dit is de overtuiging van de kunstenaar Michael Rickert: “Open je ogen voor een creatief proces als zou je voor de eerste keer zien!”

De kunstenaar maakt aan de ene kant gebruik van een zorgeloosheid, die anders alleen maar kinderen kenmerkt bij hun pogingen de wereld te verkennen, aan de andere kant van een hartstochtelijke onderzoekingsgeest, die eertijds de alchemisten aangespoord heeft op hun weg om goud te maken.

Goud is dan ook niet toevallig al enkele jaren een overheersend onderwerp. Sinds hij geld en goud in verf laat zinken zoals kinderen munten in de modder of in enn bron gooien, om toe te kijken hoe ze daar voor altijd verdwijnen, hebben zijn schilderijen een nieuwe thematische dimensie verkregen.

In de schilderij “Mammon” zit zo veel goud en geld, dat de prijs nauwelijks meer kan worden vastgesteld. De schilderij ist een duur zwaargewicht. Er ligt een schat erin. Zijn waarde echter schuilt in een impliciete kritiek. “Geld regeert de werelt!”, zo luidt een gevleugeld woord. Geld belichaamt macht, zoals vroeger de hoeveelheid goud niet alleen rijkdom betekende, maar ook invloed. Voor goud werden oorlogen gevoerd, voor geld wordt tot de huidige dag bedrogen en gemoord. Tenminste sinds de financiële en bancaire crisis is het voor iedereen duidelijk dat goud en geld tot hebzucht en gierigheid verleiden, waarvan de uitwassen hele landen aan de rand van de afgrond leiden. Michael Rickerts beeld van de in verf verzonken schat drukt dit inzicht in een niet mis te verstane boodschap. Met deze herinnert de kunstenaar aan een van de zeven hoofdzonden die ons scheiden van een verantwoordelijk en God welgevallig leven. Rickert denkt er dus niet aan kunst alleen maar omwille van de kunst te maken.

Dr. Friedel und Albert Roolfs

Попытка решения

Взрыв красок, калейдаскоп цветов, игра цвета эти синонимы непосредственно приходят на ум, когда впервые видишь работы художника Михаэля Рикерта.

При рассмотрении картин, созданных этим художником в течении четырех десятилетий, с 1972 по 2012 год, бросается в глаза оригинальность цветовой гаммы. На большинстве работ краски нанесены толстым слоем. Процесс написания картин очень трудоёмок и занимает много времени, что обусловлено нанесением и высыханием до 30 слоёв краски, растворителей и лазури.

Рикерт работает то с маслянными красками, как классические мастера, то с акрилом, то с грунтовкой а также использует все эти материалы одновременно, что вызывает поразительный эффект. Зритель ощущает потрясающую глубину цвета. Трёхмерное нанесение красок перекликается в зависимости от направления света с таинственным мерцанием и шелковистым блеском, драгоценного камня тигровый глаз и как бы позволяет заглянуть в иное пространство.

Пространство занимает важную роль в картинах художника из Mюнстера. Цветной спектр художника богат многочисленными оттенками от ярко-зеленого, бирюзово-голубого до темно-синего. И это не случайно.

Как мы знаем синий цвет олицетворяет глубину, высоту небес и бесконечность вселенной и таким образом открывает нам новые пространства и измерения. Синий цвет позволяет нам смотреть на мир глубже. Именно это использует художник в своих картинах.

Смесь эмульсионной краски, клея и Caparol при более пристальном рассмотрении превращается в причудливые формы и структуры, пейзажи с ущельями, пропастями и кратерами. Толстый слой краски на поверхности картины местами напоминает потрескавшуюся кору дерева. Подобные структуры вызывают самые разнообразные ассоциации.

Совершенно очевидно, что художник Рикерт находится в постоянном поиске. Он пытается открыть неведомое и как бы приподнять покрывало действительности, чтобы на мгновение заглянуть в мир метафизики. Им движет желание познать тайну бытия. Как если бы верующий христианин пытался развеять сомнения о существовании потустороннего мира. Что и отражается в двусмысленнм заголовке данного каталога. Название „Попытка решения“ намекает на запретный плод с дерева познания.

Один лишь цвет не удовлетворяет Михаэля Рикерта и поэтому он обогащает его различными материалами и добавками. Как добавки художник использует песок, клей, деревянные щепки и планки, распылённые драгоценные металлы, монеты различных стран, перья и останки мёртвых птиц. Подобные ингридиенты не только влияют на структуру картины, но и несут в себе скрытый символический смысл. Как например останки мертвых птиц в картине падшего ангела.

В своих работах Михаэль Рикерт с анархическим желанием требует постоянного изменения материалов, при этом кажется сам создатель проявляет себя из метафизического центра. Например в своих ранних работах он использовал несовместимые цвета, а так же для изменения свойств краски подвергал материалы тепловой обработке с помощью фена.

Рикерт обучался в Дюссельдорфской академии искусств на педагогическом отделении в городе Мюнстре. Его преподавателями были художники и профессора, известные далеко за пределами страны: Удо Шеель Норберт Tадеуш и Йохен Цельман. Они воспитали целое поколение художников и воодушивили их на поиски своего собственного пути в искусстве.

По их примеру Михаель Рикерт и после окончания Академии искусств экспериментирует для получения неожиданно новых результатов. Результат предоставлен воле случая, но процесс точно рассчитан. Риккерт воплощает свои идеи и вдохновения циклами или сериями, похожими на ряд научных экспериментов. Иногда он изменяет сюжет, иногда варьирует технику исполнения как например в картинах „ Виды города“, „ Отражения“ или „ Орлы“. В последнее время художник предпочитает работать с различными металлами и монетами или с перьями и останками костей мёртвых птиц, покрывая их красками.

Михаель Рикерт считает себя таким же любознательным как и знаменитый немецкий сюрреалист Макс Эрнст и чувствует себя его последователем. Он полагается на волю творческого случая и позволяет наблюдателю самому постичь параллельный мир сюрреализма и фантазии. Кредо художника Михаила Риккерта: „Постарайся в творческом процессе открыть свои глаза и увидеть мир как бы впервые! „

Художнику присуща с одной стороны детская беззаботность, с другой стороны страстный дух поиска, свойственный алхимикам древности ищущим формулу золота.

Поэтому не случайно золото является доминирующей темой в его работах. С тех пор как художник погружает монеты и золото в краску, подобно детям, бросающим монетки в грязь или колодец и наблюдающим как они исчезают, его картины вышли на новый тематический уровень.

В картине „Золотой телец“ использовано так много золота и монет, что уже невозможно определить цену этогo “тяжеловеса“. В ней „утоплены“ сокровища. Однако ценность картины заключена в скрыто смысле. „Деньги правят миром“ – так звучит известное высказывание. Деньги до сих пор олицетворяют силу, как ранее количество золота определяло не только богатство, но и влияние. Ради золота велись ранее войны, ради денег предают и убивают и сегодня. Последний финансовый и банковский кризис не оставляет сомнений в том, что золото и деньги пробуждают алчность и жадность. Это пороки, которые ставят на грань разорения целые государства. Работа Михаеля Рикерта о затонувших в красках сокровищах абсолютно точно выражает эту мысль. В этой картине художник напоминает нам об одном из семи смертных грехов, который отделяет нас от богоугодной жизни. Таким образом Рикерт далёк от желания заниматься искусством только ради искусства. Доктор Йорг Боков

Elena und Anastasia Kinas